1 Mart 2014 tarihinde başlayacak olan kira geliri beyan dönemi 25 mart tarihinde son buluyor.
Beyan verme süresi olan 1 Mart tarihi itibariyle 2013 yılına ait olan kira gelirleri beyan edilecek. Kentsel Dönüşüm ve Gayrimenkul Uzmanı Hatice Kolçak 1 Mart 2014 tarihi itibariyle başlayacak olan kira geliri beyanları ile alakalı olarak tüm bilinmeyenleri sizler için 20 başlıkta topladı.
Beyanınızı doğru doldurmak, doğru yöntemle giderleri belirlemek çoğu zaman sizi fazla ödeyeceğiniz vergiden bile kurtarabilir. Kira geliri beyanı ile ilgili sizlerden gelen soruları 20 başlıkta toplamaya çalıştım.
SORU-1-Kira Geliri Beyannamesi nasıl veriliyor?
CEVAP-1-Kira gelirleri internet üzerinden 7/24 her yerden kolayca ulaşılarak verilebiliyor.İnternet üzerinden www.gib.gov.tr adresinde" Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi" ne giriş yaparak beyannamenizi verebiliyorsunuz.
SORU-2- Kira geliri beyanı ne zaman verilir?
CEVAP-2-Her yıl 1 Mart ile 25 Mart tarihleri arasında beyanname verilir. Beyan sonucu çıkan vergi ise 2 eşit taksitte olmak üzere, birincisi 31 mart , 2.taksit 31 temmuz tarihlerinde ödenir.
SORU-3- 2013 yılı konut ve işyeri kira gelirinizden düşülecek istisna oranları?
CEVAP-3-2013 yılı konut istisna oranı 3 bin 200 lira, işyerlerinde ise istisna oranı 26 bin lira oldu. Kira gelirlerinden bu oranlar düşüldükten sonra vergilendirilir.
SORU-4-Kimler kira geliri beyan etmeyecek?
CEVAP-4-a-2013 yılında toplam konut kira gelirleri 3 bin 200 lirayı aşmayanlar kira geliri beyanı vermez.
b- 2013 yılında işyeri kira geliri brüt 26 bin lirayı aşmayanlar (kiracının ödediği stopaj öncesi tutar dikkate alınır) kira geliri beyanı vermez.
c- Konutunu bedelsiz olarak çocuklarına, annesine, babasına ve kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi durumunda beyanname vermezler. (Ancak bu kimselerinin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz)
d- Yurt dışında ikamet edenler ya da yurt dışında çalışma izni olanlar, Türkiye' de kirada olan işyeri kira gelirlerini kira gelirleri ne olursa olsun Türkiye' de beyanname vermek zorunda değiller.
e- Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacı ile bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması durumunda beyanname verilmez.
f- Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede oturması durumunda beyanname verilmez.
SORU-5- Kira gelirlerinden indirilecek giderleri nasıl hesaplarız?
CEVAP-5-Öncelikle hangi yöntemle beyan vereceğinize karar vereceksiniz. 2 yöntem var.
Götürü Gider Yöntemi, Gerçek Gider Yöntemi.
Gerçek gider yöntemini seçmişseniz, kira gelirinizden indireceğiniz giderlerin belgeleri ile (aydınlatma, ısıtma, su, asansör, sigorta, tadilat, kredi faizleri, 5 yıl süre ile gayrimenkulu satın alma bedelinin %5'i oranında indirim,yüzde 2 amortisman bedeli, Kira ile oturulan konuta ait ödenen kira bedelleri, eğitim ve sağlık giderlerinin kira gelirinin yüzde onluk kısmı) indirim konusu yapabilirsiniz.
Götürü gider yöntemini seçmişseniz, kira gelirinizden istisna oranını düştükten sonra kalan kısmının yüzde 25 oranında gider düşersiniz. Bu yöntem seçilirse iki yıl bu sistemden dönülmez.
SORU-6-Beyanname vermeyen ya da eksik beyan edenler ne olacak?
CEVAP-6-Gelir İdaresi kira gelirinizi beyan etmediğinizi yada eksik beyan ettiğinizi tespit ederse hakkınız olan kira geliri istisna tutarından (3.200 TL) faydalanamazsınız. Ayrıca iki kat birinci derece usulsüzlük cezası uygulanarak takdir komisyonuna gönderilir. Takdir komisyonu emsal kira değerini belirleyerek ona göre size gelir vergisi hesaplar ve bunun üzerinden vergi ziyaı cezası keser.
SORU-7-Kira gelirimi geçen yıl beyan etmeyi unuttum. Ne yapabilirim?
CEVAP-7- Süresi geçmiş beyan edilmemiş kira geliri beyanınızı Maliye tespit etmeden kendiniz VUK pişmanlık hükümlerine göre bir dilekçe ile müracaat etmeniz halinde istisna oranlarından faydalanabiliyorsunuz. Sadece Pişmanlık zammı adı altında gecikme zammı ödersiniz.
SORU-8-Kira bedelinin hiç olmaması yada düşük olması durumunda kira beyanı bildirimi nasıl olmalı?
CEVAP-8- Gayrimenkul’un kira bedeli alınmadan başkasının istifadesine bırakılması yada düşük bir kira alınması durumunda “emsal kira” bedeli uygulaması ile bildirim yapılır. Emsal kira bedeli, özel mahkemelerce belirlenen bir değer yoksa, gayrimenkul’un emlak vergi değerinin yüzde 5’ i dir.
SORU-9- Konut kira geliri ile işyeri kira geliri olanlar istisna oranlarından faydalanabilirlermi?
CEVAP-9- Hem konut hem işyeri kira geliri olanlar sadece konut kira gelirindeki istisna oranından faydalanabilirler..
SORU-10- Karı ve kocanın yarı yarıya sahip oldukları evi kiraya vermesi durumunda kira beyanı nasıl verilir?
CEVAP-10- Eşler ayrı ayrı paylarına düşen kira gelirine göre, kira geliri beyanı verirler ve ayrı ayrı kira istisna oranını düşebilirler. Bir konutun birkaç ortağı da olabilir. Bu durumda her ortak istisna oranından faydalanma hakkına sahiptir.
SORU-11- 2013 yılında 95 bin lira konut kira gelirim var. İstisna tutarından faydalanamayacağım söyleniyor, doğrumu?
CEVAP-11-G.V.K.'nun 21'inci mad. 6322 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikle, anılan kanunun 103'üncü maddesinde yer alan tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için belirlenen tutarın ( 2013 yılı için 94 bin TL) üzerinde ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ve diğer iratları ayrı ayrı veya tek başına elde edenler, istisnadan yararlanamayacaklar. Dolayısıyla 94 bin lirayı geçen kira geliriniz için sizde istisna oranından faydalanamazsınız.
SORU-12- Adıma otomatik olarak doldurulmuş “Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi” nde beyanname, benim elde ettİğim kira geliri ile farklılık gösteriyor. Ne yapmalıyım?
CEVAP-12- Vergi sistemimize göre mükellefin beyanını esas olduğundan, sisteme giriş yaptıktan sonra beyanı doğru şekilde doldurup onaylayabilirsiniz.
SORU-13-Evimde kardeşim oturuyor kendisinden kira almıyorum bu durumda kira beyanı vermek zorundamıyım?
CEVAP-13-Konutunu bedelsiz olarak çocuklarına, annesine, babasına ve kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi durumunda beyanname verilmez. (Ancak bu kimselerinin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz)
SORU-14-Kiracımdan kira alamıyorum. Alamadığım kira için yine de kira geliri beyanı verecekmiyim?
CEVAP-14-Kira gelirinde kiranın elde edilmesi tahsil esasına bağlanmıştır. Tahsil esasına göre kiranın nakten yada ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekir. Bu durumda almadığınız kiranın beyanı olmaz. Tahsil ettiğiniz zaman vereceksiniz. Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayni alınmış kiralar emsal kira bedeline göre paraya çevrilir.
SORU-15-Birden fazla konutu olanlar her konut için istisna oranını düşebilecek mi?
CEVAP-15-Birden fazla konutu olanlar sadece bir kere istisna oranından faydalanabilirler.
SORU-16-İşyeri kira geliri elde edenler vergi ödemiyormu?
CEVAP-16-Gerçek kişiler tarafından işyeri olarak kiraya verilen gayrimenkullerden sağlanan kira gelirleri üzerinden, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesine göre yüzde 20 oranında tevkifat yapılmaktadır. Kiracının ödediği bu tevkifat, gayrimenkul sahibi adına ödenen peşin vergi olduğundan gayrimenkul sahibi beyanname verdiğinde, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden bu tutar mahsup edilir. Böylece konuta göre çok daha az vergi çıkar bazen de çıkmaz.
SORU-17-Evimi kiraya verdim kredi ile yeni bir ev aldım. Aldığım evde oturuyorum. Bu ev için ödediğim kredi faizini kira geliri elde ettiğim diğer evin gelirinden düşebilirmiyim?
CEVAP-17-Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5 tutarı kadar indirim uygulanır.Ancak bu indirim ilgili gayrimenkulden elde edilen gelirden düşülebilir.Düşülemeyen fazlası kullanılmaz. Ayrıca, kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlarla ilgili faizlerin tamamı da ilgili gayrimenkul için indirim konusu yapılabilir. Bu sebeple kredi faizinizi düşemezsiniz.
SORU-18- Konut kira gelirim 7 bin lira ve toplam diğer gelirlerimle beraber yıllık gelirim 65 bin lira. Konut istisna oranından faydalanabilirmiyim?
CEVAP-18- Konut ve diğer kazançlarınızın gayri safi tutarları toplamı 103’üncü maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde (2013 yılı 94 bin TL) ücret gelirlerini aşmadığı için mesken istisna oranından (2013 yılı 3bin 200 TL) faydalanabilirsiniz. Gelir hesabı yapılırken brüt rakamlar dikkate alınarak 94 bin lira hesaplanacaktır.
SORU-19- Maliye Bakanlığı benim gelirimi nereden biliyor benim adıma beyan düzenleyebiliyor?
CEVAP-19- Maliye Bakanlığı kira geliri olanları nüfus idaresi, banka, Ptt, tapu, elektrik ve su gibi kurumlardan aldığı bilgiler doğrultusunda kolayca tespit ediyor. Bu nedenle kira geliri olduğu halde beyan etmeyenler için usulsuzlük, vergi ziyaı cezaları söz konusu oluyor. Maliye Bakanlığı topladığı bilgilerle beyanı hazırlayabilir ama kanunen mükellefin beyanı esastır. Siz son halini onaylayacaksınız.
SORU-20- Yurtdışında yaşayan Türkler kira geliri beyanı vermek zorundalar mı?
CEVAP-20- Yurt dışında 6 aydan fazla ikamet edenler ya da yurt dışında çalışma izni olanlar, Türkiye' de kirada olan işyeri kira gelirlerini kira gelirleri ne olursa olsun Türkiye' de beyanname vermek zorunda değiller. Konut kira geliri için istisna haddinin üzerinde kalan rakam için beyanname vermek zorundalar.
Hatice Kolçak
Twitter/@haticekolcak