Günümüzde apartman ve site aidatlarının ne kadar yüksek olduğunu biliyorsunuz. Öyle 20-30 liralar yok artık. Nerdeyse kira öder gibi aidatlar var. Site yaşamının popüler olmasıyla, sosyal tesis, ortak alanlar, spor tesisleri ve park gibi ortak alanların kullanımı ile yüksek aidat bedelleri hayatımıza daha fazla girdi. Bir kaç ay ödenmediğinde aylık konutun kirasını geçen aidatlar var. Vaziyet böyleyken aidatların ödenmesi hem mal sahibi hem kiracı açısından önemli.
Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre ödenmeyen apartman ve site aidatılarından mal sahibi ile beraber kiracıda müteselsilen sorumludur(KMK M:22). Kiraya veren kira sözleşmesinde aidatın kiracı tarafından ödenmesi gerektiğini yazmalıdır. Mal sahibi arada yönetimden aidatların ödenip ödenmediğini sorgulamalı mümkünse kiracıdan aidatı ödediğine dair her ay makbuz istemelidir. Nitekim ödenmeyen aidatlar ve kiracının tahliyesi ile borçların tamamı mal sahibine kalacaktır. Müteselsil sorumlu olan kiraya veren aidat borçlarını ödemezse yönetim tarafından gerekirse haciz yolu ile borçlar tahsil edilir. Bu nedenle astarı yüzünden pahalı olmasın diye kontrol etmekte fayda var.
Kat malikleri aralarında başka türlü anlaşmış olmadıkça (KMK M:20); Kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçi giderlerine ve bunlar için toplanacak avansa eşit olarak, anagayrimenkulün sigorta primlerine ve bütün ortak yerlerin bakım, koruma, güçlendirme ve onarım giderleri ile yönetici aylığı gibi diğer giderlere ve ortak tesislerin işletme giderlerine ve giderler için toplanacak avansa kendi arsa payı oranında katılmak zorundalar.
Ortak yerlerin kullanımı veya tesisler üzerinde kullanma hakkından vazgeçmek ya da benim işime yaramıyor diyerek gider ve avanslardan kaçınılmaz. Buna en güzel örnek apartman girişlerinde oturan ama asansörü kullanmayan kat malikleridir. Çoğu yerde yönetim gelenekselleşen bu aidatı asansörü kullanmayan kat malikinden istemez. Ancak bu uygulama kanunlarımıza göre doğru değildir.
Kat malikinin ödemediği aidatlar nedeniyle diğer kat maliklerinden biri veya yönetim tarafından borçların ödenmesi için dava açılabilir, icra takibi yapılabilir. Geciken günler için aylık yüzde 5 gecikme tazminatı alınabilir. Hatta ödenmeyen aidat için konuta borç tutarı kadar ipotek konabilir.
Kat maliklerinden biri (KMK M:25) kendisine düşen borçları ve yükümlülükleri yerine getirmemek suretiyle diğer kat maliklerinin haklarını, onlar için çekilmez hale gelecek derecede ihlal ederse (aşağıda maddeler dahilinde) onlar, o kat malikinin müstakil bölümü üzerindeki mülkiyet hakkının kendilerine devredilmesini hakimden istiyebilirler ve bunun için dava açabilirler.
a) Ortak giderlerden ve avanstan kendine düşen borçları ödemediği için hakkında iki takvim yılı içinde üç defa icra veya dava takibi yapılmasına sebep olunması;
b) Anagayrimenkulün bulunduğu yerin sulh hakimi tarafından 33 üncü madde gereğince verilen emre rağmen, bu kanunda yazılı borç ve yükümleri yerine getirmemek suretiyle öteki kat maliklerinin haklarını ihlal etmekte devamlı olarak bir yıl ısrar edilmesi;
c) Kendi bağımsız bölümünü randevu evi veya kumarhane veya benzeri yer olarak kullanmak suretiyle ahlak ve adaba aykırı harekette bulunması.
Hatice Kolçak