Kira artış oranı için zam ayı Ekim 2018 ile birlikte geldi çattı. TÜİK Eylül ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi ve Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi verilerini enflasyon rakamları ile birlikte bugün saat 10:00'da çıklayacak. Milyonlarca ev sahibi ve kiracının gözü ise bugün açıklanacak TÜFE ve Yİ-ÜFE rakamlarında. Kira artış hesaplamasında yeni uygulamaya henüz geçilmese de yüksek gelen enflasyon oranları kiracıların belini bükerken, ev sahiplerinin ellerini ovuşturmasna neden oluyopr. Kafalar biraz karışık.. Peki Ekim ayında yeni kira sözleşmesi yapacak kiracılar veya kira kontratlarını yenileyecek olan kiracı ve ev sahipleri kira artışını nasıl belirleyecek, hangi oranlara göre uygulayacak? İşte yeni dönemde 2018 yıl sonuna kadar resmi olarak uygulanacak kira artışı oranı hesaplama yöntemi ve 2019 ile birlikte kira artış oranlarının hesaplanmasında uygulanacak olan enflasyon verileri...

Emlak Pencerem / Emlak Haberleri Merkezi - 3 Ekim 2018 - İstanbul

Hazine ve Maliye Baknalığı tarafından uygulamaya konulan Yeni Ekonomik Paket (YEP) ile birlikte özellikle kiracı ve ev sahiplerini etkileyecek önemli bir ayrıntı yer aldı. Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan YEP ile birlikte kira artışı hesaplamalarında yöntem değiştirildi. Yeni dönemde yani 2019 ve 2020 yıllarını kapsayacak olan Yeni Ekonomik Pakette yer alan kira artış oranı değişikliği belirtilen tarihlerde uygulanacak. Yani kira artışı hesaplamasında kullanılan enflasyon verilerinden oluşan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) tarih olmuş durumda. Ancak 2018 henüz bitmedi ve yıl sonuna kadar uygulamalar kanuni olarak hesaplamalar halen Yİ-ÜFE ile yapılabilecek.

2018 sonuna kadar geçerli!

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından uygulanmaya konulan YEP ile birlikte 2019 ve 2020 yıllarını kapsayan önemli değişiklikler arasında yer alan kira artışı hesaplamasında kullanılacak olan formül Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) olacak. 2018 sonuna kadar kiracılar ve ev sahipleri aralarında yılın kalan kısımlarıdna Yİ-ÜFE 'ye göre kira artışını yapabilecekler. 

Anlaşma önemli

Pazarlık kira artışlarında da yapılan bir durum olmuştur Türkiye'de. Yıllardır kira artışı zamanlarında ev sahipleri ile kiracılar orta bir yol bulur ve mantıklı bir rakamda buluşarak kira artışı yeni kira sözleşmesi döneminde her iki tarafında kanaatleriyle uygulanırdı. YEP ile birlikte yeni dönemde geçiş, özellikle yüksek enflasyon ile birlikte gelmeye devam eden yüksek karlardan vazgeçmek istemeyen ev sahipleri ile anlaşmak zor olacaktır. Fakat formül oldukça basit. Ya yeni bir eve kiraya geçecek kiracı, ya da ikna edecek mal sahibini. Çünkü yılın bitimine kısa bir süre var. 3 ay gibi bir sürede ev sahipleri TÜFE veya makul bir oranı pazarlıkla kabul edebilir.

Yeni kiraya geçecekler için durum oldukça kolay...

Yeni evlenenler, ev değiştiren kiracılar için durum daha kolay.  2019-2020 yıllarında uygulanacak olan TÜFE oranları ile kira artışı hesaplaması, artışların bir sonraki sözleşme döneminde yapılacak olmasından ötürü daha kolay. Bu yıl Ekim ve sonrasında yıl sonuna kadar yeni bir eve kiraya geçecekler 2019 yılında uygulanacak olan kira artış oranını TÜFE oranları üzerinden kira kontratlarına yazabilirler.

Kira artışında Yİ-ÜFE-TÜFE arasında ne kadar fark olacak?

Kira artışı oranı hesaplaması şimdiye kadar Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) ile gerçekleştirildi. 2017 ortalarından itibaren yüksek oranlarda Yİ-ÜFE gelmeye başladı. 2018'de ise yüzde 15'in altına inmedi. Geçtiğimiz ay Eylül ayında ise Yİ-ÜFE oniki aylık ortalamada yüzde 18 gibi ciddi bir rekor seviyeye ulaştı. Bu durum sonrasında ise Hükümet düğmeye bastı ve TÜFE'ye geçilmesini uygun gördü. TÜİK tarafından 12 ay boyunca açıklanan oranlar Yİ-ÜFE ile kira artışını belirliyordu. Yİ-ÜFE'de Oniki aylık ortalama alınarak kira artış oranı ortaya çıkıyordu. TÜFE'de aynı hesaplama yapılacak. Oniki aylık TÜFE ortalaması kira artış hesabını oluşturacak. Eylül ayında uygulanan kira artış oranında Yİ-ÜFE ortalaması ile TÜFE ortalamasında yüzde 6'yı aşan bir fark oluştu. Yani kiracı yüzde 6'dan fazla bir rakamı daha az ödeyecek. Kirasına yüzde 6 daha az zam yansıyacak.

İşte TÜFE ile yeni dönemdeki kira artışı hesaplama örneği...

Eylül ayı için geçerli olacak (2018 Ağustos ayı TÜFE rakamları) örnek vermek gerekirse;

Ağustos 2018 enflasyon rakamına bakıldığında, Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ağustos 2018'de aylık yüzde 2,30 arttı.

TÜFE’de (2003=100) 2018 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 2,30, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 12,29, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,90 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12,61 artış gerçekleşti.

Yİ-ÜFE ise Eylül'de yüzde 18 üzerinde bir oranla rekor kırdı

Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2018 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 6.60, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 25.32, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 32.13 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 18.78 artış gösterdi.

-  2018 kira artışı TÜFE hesaplama