TOKİ, kentsel dönüşüm haberlerine ilişkin açıklaması

Başbakanlık Toplu Konut idaresi Başkanlığı (TOKİ) son günlerde çıkan kentsel dönüşüm haberleriyle alakalı olarak bir açıklama yaptı. TOKİ internet sitesinde yapılan yazılı açıklamada “Kentsel dönüşüm dar gelirliyi vurdu” başlığıyla yayınlanan haber için açıklama gereği duyularak yapıldığı açıklandı. TOKİ'den kentsel dönüşüm haberlerine dair açıklaması TOKİ tarafından yapılan o yazılı açıklamada; Bazı basın-yayın organlarında Sayın Doç. Dr. Asuman Türkün tarafından yapılan “Mülk, mahal, insan: İstanbul’da Kentsel Dönüşüm” isimli araştırmaya dayandırılarak kaleme alınan, “Kentsel dönüşüm dar gelirliyi vurdu” başlıklı haberler üzerine, kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi amacıyla açıklama yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.  Söz konusu haberlerde; “Ayazma ve Tepeüstü Kentsel Dönüşüm Projelerindeki gecekondulardan tahliye edilerek, Halkalı Bezirganbahçe’deki TOKİ konutlarına yerleştirilen hak sahiplerinin, konutlarının borçlarını ödeyemediği, banka tarafından evlerine el konulduğu ve bu bölgeden ayrıldıkları” öne sürülerek, “Bu aslında mülksüzleştirme” gibi gerçekle bağdaşmayan asılsız değerlendirmelerde bulunulmuştur. Ayrıca bu haberlerde; “Aydınlı, Başıbüyük, Derbent, Tarlabaşı, Tozkoparan projelerine de yer verilmiştir.  Öncelikle Derbent, Tarlabaşı ve Tozkoparan projeleri İdaremizce yürütülmemektedir.  İkitelli Ayazma-Tepeüstü, Maltepe Başıbüyük ve Tuzla Aydınlı Kentsel Dönüşüm Projelerinde, gerek Bezirganbahçe’de, gerekse kentsel dönüşüm uygulanan alanda, İdaremizce inşa edilen konutlara yerleştirilen hak sahiplerinden hiçbiri, gayrimenkul satış sözleşmesini fesh ederek konutunu İdaremize iade etmemiştir. Konut borcunu ödeyemediğinden dolayı hak sahiplerinden hiçbiri hakkında da icra takibi başlatılmamıştır.  Ayazma ve Tepeüstü Projesi kapsamında hak sahiplerine daireler, Bezirganbahçe konutlarından, piyasa rayicinin çok altında (41 bin 500 lira) verilmiştir. Dönemsel vade farkları da uygulanmaksızın 180 ay vade ile aylık 230 lira sabit taksitli olarak kendilerine sunulmuştur.  Kentsel dönüşüm projelerinde genel olarak, mülk sahibi vatandaşlar hak sahibi olmaktadır. Ancak Ayazma ve Tepeüstü proje alanlarında yer alan kiracılar da bu proje kapsamında hak sahibi olarak nitelendirilmiş ve İdaremizce Kayabaşı bölgesinde yapılan konutlardan, kuraya katılmaksızın ev sahibi olmalarına imkân tanınmıştır.  Maltepe Başıbüyük projesinde de tapu sahibi olmayan, çoğunlukla tapu tahsis belgesi bulunan hak sahiplerine bağımsız daire sayısı kadar konut tahsis edilmiştir. Bu konutlar da piyasa rayicinin çok altında “40-50 bin lira aralığında” ve 180 ay vadeli olarak verilmiştir.  Kişilerin mülkiyeti altında bulunan taşınmazları, kendi özgür iradeleri ile satması, her vatandaşın kanuni hakkıdır. Kentsel dönüşüm yoluyla TOKİ’den cazip koşullarda daire alan hak sahibi vatandaşlarımız ihtiyaç duyduklarında İdaremizden aldıkları bu konutları bedelinin üzerinde bir değerle satabilmektedir.  Bu durumdan anlaşılacağı üzere, hak sahiplerinin mülklerine, borçlarını ödemediği gerekçesi ile banka tarafından el konulduğu yönündeki bir değerlendirme gerçeği yansıtmamaktadır.  İdaremizce gerçekleştirilen kentsel dönüşüm projelerinde hak sahipleri ile gerekli görüşmeler yapılarak bilgilendirme ve önerilerde bulunulmasına rağmen, vatandaşlarımızın mağdur edildiği izlenimi oluşturmaya dönük değerlendirmeler de iyi niyetli bir yaklaşım değildir.  Bu tür akademik çalışmalar yayımlanmadan önce uygulamacı bir kurum olan İdaremizin de görüşüne başvurulmasının, çalışmanın doğruluğunu artıracağı düşünülmektedir.  Kamuoyunun bilgisine sunulur.