Milyonlarca insanı ilgilendiren kira geliri beyan dönemi 1 Mart itibariyle başladı. 1 milyon 900 bin mükellefin beyan vermesi bekleniyor. Türkiye sınırları içinde konut, işyeri gibi taşınmazlardan kira geliri elde edenler her yıl bir önceki sene elde ettikleri gelirlerini beyan etmek zorundalar.

500 lira ve üzeri konut kira gelirleri ile tutara bakılmaksızın işyeri kira gelirinin bankaya yatırılması zorunlu. Ancak halen elden kira alan mal sahipleri bulunuyor.

Bunlar bilmelidirler ki, E-devlet uygulaması sayesinde aboneliklere, sigorta şirketlerine, bankalara ulaşım sağlayan Gelir İdaresi Başkanlığı kimlerin kira elde ettiğini de rahatça tespit edebiliyor. Şimdilik vergi ödemekten kaçınanlar Maliye kendilerini tespit ettiğinde çok daha büyük vergi ve cezalarla karşı karşıya kalabilirler.

Kira gelirini beyan etmeyen veya eksik beyan eden mal sahipleri Maliye tarafından tespit edildiğinde geriye dönük vergi ve cezalar daha büyük bir yük oluşturacaktır. Ödenecek verginin üstüne gecikme cezası, iki kat usulsüzlük cezası ile vergi ziyaı uygulanır. Üstelik komisyona giderse kirayı Gelir İdaresi belirleyecektir. Bu kadar büyük bir riski almaktansa bugün elde edilen kira geliri beyan edilirse ortalama bir kiraya denk gelecek vergi ödemek yeterli olacaktır. Bazı hallerde hiç vergi bile çıkmayabiliyor. Örneğin, 5 yıl boyunca konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap rakamının yüzde 5’i indirim konusu yapılabilir.

Kiraya verilen gayrimenkul için yaptığınız harcamalar yüksek ise Gerçek Gider yöntemi ile beyan vermek daha mantıklı. Götürü Gider yöntemi eskisi kadar avantajlı değil çünkü indirim oranı yüzde 15’e düştü. Gerçek Gider Yöntemini seçtiğinizde, gayrimenkul için yaptığınız bakım onarım harcamaları, vergiler, kredi maliyetleri, amortisman, ödenen aidat, ısınma vs. giderlerin tamamı indirim konusu yapılabiliyor. Birçok durumda özellikle yeni satın alınmış konutlarda vergi bile çıkmayabiliyor.

Bu yıl geçen sene elde edilen kira gelirleri için beyan verilecek. Konutta 3 bin 900 TL ve üzeri kira elde edenler istisna oranını düştükten sonra beyan verecekler. İstisna oranının altında kalanlar ise beyan vermeyecek. İşyerlerinde ise 30 bin TL olan beyan sınırının üzerinde işyeri kira geliri elde ediyorlarsa beyan verecekler. Ancak işyerleri için istisna oranı yok. Elde edilen gelirin tamamı için bildirim yapılacak. İşyeri kiracıları yüzde 20 ödedikleri stopaj rakamını mal sahiplerine bildirecek. Mal sahipleri ise bu miktarı indirim konusu yapabilecekler. Bu noktada kiracının stopajı ödeyip ödemediğine bakılmaksızın indirim yapılabiliyor. Kiracı stopajı ödemekten sorumlu devlet bir şekilde tahsilatını yapıyor.

Unutmadan bir diğer önemli nokta ise kentsel dönüşüm kapsamında alınan kira yardımları için beyan verilmiyor. Bu soru sürekli gündeme geldiği için tekrar etmekte fayda var. Kentsel dönüşüm kapsamında müteahhit veya bakanlıktan alınan kira tutarları kira yardımı kapsamında değerlendirildiğinden beyan etmeye gerek yok.