Ne döviz, ne altın, ne borsa ne de mevduat bu kadar kazandırmadı. Son on yıldır gayrimenkule yatırım yapanlar kat be kat parasına para kattı. Öyle ki sermayesi olan ya da olmayıp kredi çeken gerekirse müteahhide senetle borçlanıp ama yatırım yapacak bir gayrimenkul mutlaka satın aldı.
Mutlaka kazandırır algısı var
Gayrimenkul fiyatları on yıldır özellikle de son yıllarda yapılan ve yapılacak olan yol, metro, köprü, hastane v.s. gibi projelerle bütün yatırım araçlarına fark atarak alıcına büyük karlar sağladı. Gayrimenkul fiyatının istikrarlı bir şekilde yukarı yönlü gidişi ve diğer yatırım araçlarına göre daha fazla kazandırması, ilerde bir gün daha yüksek bedelle satılabileceği algısı iyiden iyiye halk arasına yerleşmiş durumda. Gayrimenkule olan talebin her şeye rağmen düşmemesinin en büyük etkisidir bu.
Gayrimenkul fiyatının yükselişini hiç birşey durduramadı
Geçen yıldan bu yana üç seçim atlattık. Konut kredi oranları psikolojik sınırları geçti. Siyasi kaos, gezi olayları..
Durmayan tek şey konuta olan talep oldu. Yatırımda güvenilir tek liman olarak tüketici gayrimenkulü tercih etti. Son yıllarda sürekli dile getirilen emlakta balon var, kriz kapıda söylemlerine rağmen fiyatlar arttı ve artmaya devam ediyor. Daha ne kadar artar bilinmez ama siyasi istikrarın gayrimenkul fiyatlarının artmasında büyük etkisi vardı. Siyasi istikrar olmaz ise, ekonomi bozulur ya da ekonomi kötüye giderse siyasi istikrar bozulur birbiriyle ilintili varın hangisi siz söyleyin.
Amorti süresi uzadı kira makası açıldı
Türkiye’de 2007-2008 yıllarına kadar, konutun kendini 15 yılda amorti etmesi normal kabul edilirdi. Bu oran günümüzde 20-22 yıla çıkmış durumda. Ancak 30-40 yılı bulan hatırı sayılır miktarda gayrimenkul piyasada satılıyor. Bazen yaşamak için beğendiğiniz bir ev için bu hesabı yapmayabilirsiniz ama olması gereken ve normal diyeceğimiz kira çarpanının 20-22 yılı geçmemesi gerekir bugünkü şartlarda.
Gayrimenkul’den para kazanmaya kesin gözüyle bakanlar kira çarpanını dahi hesaba katmadığına defalarca gözümle şahit oldum. Fiyatı ne olursa olsun nasıl olsa yükselir diye 1500 lira kira getirisi olan bir konuta 600 bin lira verilebiliyor. Reel rakamlara baktığımızda bu ürkütücü bir durum. Hele birde borçlanarak alıyorsanız. 30 yıl boyunca taksit ödemek, faiz ödemek sadece maddi değil psikolojik olarakta çok yıpratıcı.
Fiyatların her yıl bugüne kadar arttığı oranlarda yükselmesini beklemek hayal perestlik olur. Gelecek yatırımlar, marka projeler, marka şehirler yaratsak bile bu iş bir yerde yatay seyirde kalacaktır. Bugün bile dünyanın önemli şehirleriyle fiyatlarımız yarışır durumda. Dolayısıyla mantığı elden bırakmamak yapılacaksa da akılcı yatırımlar yapmak lazım. Onun için en azından bir gayrimenkul acaksanız amorti süresine dikkat edin.
Gelecek kaygısını gayrimenkul ile aşmaya çalıştık
Türk insanının gelecek kaygısı talebi artıran önemli bir neden. Kazanmalıyım bunun için mümkün mertebe gayrimenkul almalıyım çünkü gayrimenkul iyi prim yapıyor. Böylece geleceğimi, yaşlılığımı güven altına almış olurum diyen haksızda sayılmayan bir toplum var. Çünkü bu güveni veren bir devlet anlayışımız yok. Yani sebebimiz çok anlayacağınız. Bunu gerçekleştirecek yegane yatırım aracıda gayrimenkul gözüküyor.
Hatice Kolçak
Not: "Ne döviz, ne altın en çok emlak kazandırdı " Hatice Kolçak'ın özel köşe yazısıdır, bir emlakpencerem.com özel haberidir. Haberi sadece yazar ismi ve Emlak Pencerem ismini kullanarak alıntı yapabilirsiniz!