Yabancılara gayrimenkul satışı 2012 yılında çıkarılan mütekabiliyet yasası ile hızlanmıştı. İnşaat şirketleri yabancılara konut satabilmek için yurt dışı fuarlarda boy göstermeye, yabancılara konut satan yerli-yabancı aracı şirketlerde piyasada fazlasıyla karşımıza çıkmaya başlamışlardı.
Emlak Pencerem / Emlak haberleri merkezi - 30 Mart 2017 - İstanbul
Her ne kadar dünya piyasalarında yapılan gayrimenkul satışlarının yanından geçmese de yabancılara yapılan gayrimenkul satışları 2015 yılına kadar ortalama yıllık 20 bin adet cıvarı seyretti. Bu rakam 2016 yılında geri gitmeye başladı.En son 2015 yılında artış gösteren yabancıya konut satışı 2016 yılında yüzde 20,3 düştü 18 bin 189 adet konut satıldı. 2017 itibari ile de azalarak devam ediyor. Tabi geçen yıl Türkiye zor bir dönemden geçti. 15 Temmuz darbe girişimi ile başlayan ülkenin girdiği zorlu süreç, yabancılar cephesinde çok daha fazla etkili oldu.
Sene başından bu yana gayrimenkul sektörünün önünü açan bir çok düzenleme yapıldı.KDV muafiyeti, Damga Vergisi, Noter harçlarının düşmesi, Gayrimenkul Sertifikası, Kentsel Dönüşüm düzenlemeleri, yabancıya vatandaşlık verilmesi gibi.. Bunların hepsi yabancılara yapılan gayrimenkul satışlarını da olumlu etkiliyor. Özellikle 1 Nisan itibari ile başlayacak KDV indirimi ile ilk defa gayrimenkul alan yabancıdan KDV alınmayacak. 1 milyon dolar ve üzeri alımlarda vatandaş olmanın önü açıldı. Bunlar beklenen çok önemli düzenlemeler..
Peki günün sonunda yabancılara konut satışını artırabilecek miyiz?
Düşünüyorum ama kafam almıyor. Düzenlemeler güzel teşvik edici ama öncesinde bizim halletmemiz gereken çok daha önemli mevzular var. Bunları halletmeden teşvikleri 100 kat artırsanız ne yazar.
Bir kere para güvenli ortamı sever. Sadece yatırım fırsatı cazip değildir mutlaka "Güven" olmalıdır ki para gelsin, yatırım yapılsın..
Bizde ki duruma bakalım!
Bugün şartlar zorlayabilir, ülke zor bir dönemden geçiyor olabilir ama yabancılara gayrimenkul satışında çok daha önce büyük hatalar yapmıştık biz.
Hiç unutmuyorum sene 2013. Arka arkaya yurt dışından gelen maillerde lütfen yardım edin yazıyordu. Suudi Arabistan, Kuveyt ve Pakistanlı bir grup insan Esenyurt'ta bir kaç projeden parasını ödeyerek daire almış ama teslim tarihleri geldiği halde evlerini alamadıkları gibi inşaat şirketi tarafından verilen cevaplarla oyalanıyorlardı. Yurt içinde büyük mağduriyetler yaşatan Esenyurt'ta ki sıkıntı ilk defa Türkiye'ye güvenerek ev alan yabancıyı da mağdur etmişti. üstelik mağduriyetler devam ediyor halen teslim edilemeyen konut projeleri, binlerce mağdur var.
Bir de çift fiyat listesi gerçeği var. Çok sağlam kaynaklardan aldığım bilgiler doğrultusunda biliyorum bunu. İnşaat şirketi iç piyasayla ilgisi olmayan fahiş rakamlarla yabancılara büyük satışlar yaptı. Fiyatlar gerçeği yansıtmıyordu.Yatırımcı ne zaman satmak istedi elindekileri ya da birilerinden öğrendi ki fahiş rakamlarla gayrimenkul satın almış o zaman yıkıldı bize olan güveni. Aracılara verilen komisyonların fiyatı artırdığı ifade ediliyor ama yüzde kaç alıyor aracılar. Yüzde 20 mi, 30 mu?
O gün demiştim kuyunun suyunu bir günde tüketmeyi başardık diye. Mütekabiliyet Yasası'ndan sonra gündeme gelen yabancıya gayrimenkul satabilmeyi kısa vade de başarmış uzun vade de kaybetmiştik. Sadece bugünün piyasası değil geçmişten gelen ve halen çözüm bekleyen yabancı yatırımcı bugün tekrar bize güvenebilecek mi?
Bir günlük, bir anlık kazanç kapısı görülen yabancılara gayrimenkul satışında inşaat şirketlerinin çok büyük hataları var. Büyük yanlışlar yaptılar. Disiplin ve istikrar içinde değil günlük kazançların peşinde koşuldu. Elbette herkes aynı değil işini çok iyi yapan inşaatçılarımızda var. Ancak onlarda kötü yapanların mahvettiği bir piyasa da mağdur oldular. Geçmişte işini düzgün yapmayıp mağduriyet yaşatan fakat bugün kü piyasa yı suçlayanlar, asıl güveni ilk onlar zedelemişti.
Yeni düzenlemeler, teşvikler süper ama çok daha fazlasını yapmamız gerekiyor. Yabancıya gayrimenkul satışlarını artırmak için sadece "Güven" veren değil, "Garanti-teminat" gibi "Güven"i bağlayabileceğimiz elle tutulur sağlam kazıklara ihtiyaç var.
Not: Hatice Kolçak'ın 31 Mart 2017 tarihli "Yabancıya satışta sağlam kazıklara ihtiyaç var!" köşe yazısı emlakpencerem.com a aittir. Bu köşe yazısını sadece yazar ismi ve Emlak Pencerem ismini kullanarak, ve ilgili yazıya bağlantı vererek alıntı yapabilirsiniz!